Malatya’da Dünya Diyabet Günü: Uzmandan Diyabet Uyarısı ve Farkındalık Çağrısı

Malatya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Lezan Keskin, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada diyabetin Türkiye’de hızla artan önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu söyledi. Diyabetin önlenebilir, kontrol altına alınabilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğuna dikkat çekti.

Dünya Diyabet Günü’nün Tarihçesi

Doç. Dr. Keskin, Dünya Diyabet Günü’nün anlamına değinerek şunları söyledi:

“14 Kasım, insülini keşfederek milyonlarca diyabet hastasının tedavi umudu olan ve 1923’te Nobel Tıp Ödülü’nü alan Dr. Frederick Banting’in doğum günüdür. Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararası Diyabet Federasyonu, bilime katkısını onurlandırmak için bu günü Dünya Diyabet Günü olarak kabul etmiştir.”

Bu özel günün amacının diyabet konusunda farkındalık yaratmak ve önlenebilir kayıpların önüne geçmek olduğunu vurguladı.

“Diyabet Tüm Sistemleri Etkileyen Kronik Bir Hastalıktır”

Diyabetin sadece kan şekeri yüksekliği ile sınırlı olmadığını belirten Doç. Dr. Keskin şu ifadeleri kullandı:

“Diyabet, pankreastan salgılanan insülin hormonunun yokluğu veya yetersizliği nedeniyle ortaya çıkan kronik ve ilerleyici bir hastalıktır. Yüksek kan şekeri damarlar aracılığıyla tüm vücuda yayılır, hücreleri ve organları etkiler. Bu durum mikrovasküler ve makrovasküler komplikasyonlara yol açar.”

Kalp, Böbrek ve Göz Sağlığı Risk Altında

Diyabetin uzun vadede;

Beyinde inme ve felç,

Gözlerde görme kaybı ve körlük,

Kalpte koroner arter hastalıkları ve kalp krizi,

Böbreklerde ise diyabetik nefropati ve böbrek yetmezliği

riskini artırdığını belirtti.

Sinir sisteminin etkilenmesiyle gelişen diyabetik nöropatinin, ellerde ve ayaklarda uyuşma, yanma ve karıncalanma şeklinde belirtiler oluşturduğunu ekledi.

Ayrıca kontrolsüz diyabetin yara iyileşmesini geciktirdiğini ve uzuv kayıplarına kadar varan ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.

Diyabet Yaşam Kalitesini Etkiliyor

Doç. Dr. Keskin, diyabetin yalnızca organlara değil, bireyin yaşam kalitesine de zarar verdiğini söyledi:

“Yeni tanı alan hastalar genellikle çok su içme, sık idrara çıkma ve fazla yemek yeme şikâyetleriyle başvurur. Bulanık görme, kadınlarda tekrarlayan enfeksiyonlar, erkeklerde ise cinsel fonksiyon bozuklukları diyabetin erken belirtilerindendir.”

Diyabetin Tanısı Nasıl Konur?

Diyabet tanısında laboratuvar testlerinin kritik önem taşıdığını belirtti:

Açlık kan şekeri: 126 mg/dl ve üzeri

Tokluk kan şekeri: 200 mg/dl ve üzeri

Hemoglobin A1c: %6.5 ve üzeri

Bu değerlerin diyabet tanısı için belirleyici olduğunu söyledi. A1c’deki her yüzde 1’lik artışın komplikasyon riskini artırdığını ekledi.

Diyabet Türleri ve Tedaviler

Doç. Dr. Keskin, diyabetin farklı alt tipleri olduğunu hatırlattı:

Tip 1 Diyabet: Genç yaşlarda görülür, insülin üretimi yok denecek kadar azdır, tedavide insülin zorunludur.

Tip 2 Diyabet: Tüm vakaların %90’ını oluşturur. Genetik yatkınlık, obezite, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol önemli nedenlerdendir.

Gestasyonel Diyabet: Gebelikte oluşur ve anne-bebek sağlığı için dikkatle takip edilmelidir.

Bazı ilaçlar, enfeksiyonlar ve pankreas cerrahilerinin de diyabete yol açabileceğini söyledi.

“Yaşam Tarzı Değişikliği Tedavinin Temelidir”

“Amacımız kan şekerini normal seviyelere getirmek ve ideal kiloya ulaşmak” diyen Doç. Dr. Keskin, şu önerilerde bulundu:

Düzenli ve dengeli beslenme

Aktif yaşam tarzı

Sigara ve alkolün bırakılması

Gerekli durumlarda ilaç ve insülin tedavisi

Bu adımların tedavinin temelini oluşturduğunu ifade etti.

Malatya Diyabet Oranında Türkiye’de İlk Sırada

Keskin, Türkiye Obezite ve Diyabet Prevalans çalışmasındaki verilere de değindi:

“2010’da Türkiye’de diyabet oranı %13,7 iken, Malatya’da bu oran %21 ile ilk sırada yer aldı. Bu tabloyu değiştirmek bizim elimizde.”

Malatya Halkına Etkinlik Daveti

Diyabet farkındalığını artırmak için düzenlenecek etkinliğe tüm Malatya halkını davet eden Doç. Dr. Keskin şöyle konuştu:

“16 Kasım Pazar günü 100. Yıl Parkı’nda yapacağımız yürüyüşte tüm vatandaşlarımızı ‘Bir adım atın, yarına sağlıkla ulaşın’ sloganıyla diyabet farkındalığına ortak olmaya çağırıyoruz.”